De spagaat van Texel: 4 miljoen toeristen op 13.000 bewoners, is dat te veel?
In deze zonnige voorjaarsvakantie wordt Texel weer druk bezocht door toeristen en dagjesmensen. Broodnodig voor het eiland, maar veel Texelaars hebben ook last van de drukte. Het eiland worstelt al jaren met het vinden van de juiste balans en daarom werkt de gemeente nu aan strengere regels. Er slapen naar schatting 4 miljoen mensen per jaar op het eiland. Moet de rem op het toerisme of is er juist ruimte voor meer?
De meningen over of Texel te vol is, zijn verdeeld. Vraag het een gemiddelde Texelaar en die zal aangeven dat het te druk is. Iemand uit de toeristische sector zal zeggen dat het wel wat drukker mag. Een ding staat vast: het is een belangrijke sector voor het eiland. Maar liefst 80 procent van de eilanders is afhankelijk van het toerisme.
Hoeveel toeristen er precies jaarlijks op het eiland verblijven, is moeilijk te zeggen. Het is niet eenvoudig om het aantal toeristen te berekenen, omdat niet alle overnachtingen worden meegerekend. Denk hierbij bijvoorbeeld aan mensen die op het eiland verblijven via AirBnB of een bed and breakfast. “Er is een maximum van 45.000 bedden. De vraag is nu hoe dat geteld en gehanteerd moet worden”, zegt Kees Boon van de Stichting Kernwaarden Texel.
Een nieuwe toerist
Er komen in elk geval miljoenen mensen per jaar, en ook is de toerist zelf veranderd. Voor de coronapandemie waren de toeristen vooral natuurliefhebbers die gingen kamperen, fietsen en wandelen. Tijdens de coronajaren is er een periode geweest waarin reizen naar het buitenland verboden was, maar binnenlandse reizen waren toegestaan. In die tijd kwamen de mensen die eerst over de boulevards van de Costa del Sol liepen, nu richting het waddeneiland.
Hier was het eiland niet volledig tegen opgewassen. De wensen van de toeristen veranderden. Natuur maakte plaats voor cocktails. Dat gedrag sloot niet even goed aan bij wat Texel te bieden had, zag ook VVV-directeur Frank Spooren in: “Als je gewend bent in een all inclusive resort op je wenken bediend te worden, is een tripje Texel gewoon anders.”
Deze ‘nieuwe’ toeristen blijven niet komen. Nu er weer gereisd mag worden laten velen het waddeneiland weer links liggen en daarmee komt de ‘oude’ toerist weer terug. Maar niet alles is als vanouds. Toeristen komen niet meer alleen, maar nemen steeds vaker de auto mee. Daar is Texel niet altijd voldoende op voorbereid. De infrastructuur wordt hierdoor op de proef gesteld.
Dat Texelaars hier last van hebben, werd duidelijk uit het onderzoek van NH Nieuws in samenwerking met Kieskompas vorig jaar. De parkeerproblemen en de verkeersstroom van en naar Texel werd als één van de hete hangijzers benoemd voor de gemeenteraadsverkiezingen.
Tekst gaat onder het kader verder.
Daarnaast beweegt de toerist zich ook anders over Texel heen. Waar de mensen vroeger veel meer op één plek verbleven, met hooguit een uitstapje richting het strand of Ecomare, verplaatst de toerist zich nu veel vaker en verder over het eiland. Spooren noemt dit het ‘Tripadvisor-effect’. Alles is voor de reis tot in de puntjes uitgeplozen: restaurants, stranden, uitkijkplekken. Mede door de opkomst van elektrische fietsen kunnen mensen zich veel sneller naar alle gewenste plekken verplaatsen.
Toerisme raakt aan alles op Texel, en dus ook aan de lokale woningmarkt. Veel jongeren kunnen maar moeilijk aan een nieuw huis komen, omdat ‘overkanters’ ook interesse hebben in vastgoed. Daarnaast merkt ook Staatsbosbeheer dat het druk is, en dat heeft grote impact op de bijzondere natuur op het eiland.
En nu?
Op dit moment ligt er over deze kwesties met betrekking tot het toerisme een plan van de gemeente ter inzage. Het college vindt dat het maximum aantal toeristen bereikt is. In dit plan staat onder andere dat de controle op de hoeveelheid overnachtingen strenger wordt. Bed and breakfasteigenaren krijgen bijvoorbeeld een registratieplicht.
De reacties op dit plan zijn overwegend positief. Zo laat Kees Boon van de Stichting Kernwaarden Texel weten dat dit plan meer richting geeft. Ook Menno Stam van Tien voor Texel, een club die zich inzet voor behoud van het ‘oude’ Texel, is positief gestemd: “Het nieuwe college gaat voortvarend te werk”, aldus Stam.
Maar niet iedereen is enthousiast. Zo protesteerden kampeerboeren in november nog voor het gemeentehuis in Den Burg. Ze voelden zich ongelijk behandeld en pleitten voor ‘duidelijke, goede en eerlijke regels’.
