Stilgehouden.nl

Zorgen om toekomst van het Westfriese dialect: “Thuishaalder is het mooiste woord”

Bron

Als je iemand gedag zegt, zeg je nôh hee. En gaat iets fantastisch, dan gaat het skoftig. Het Westfriese dialect wordt nog wel gesproken, maar steeds minder. En daar probeert de Stichting ter Bevordering van het Creatief Gebruik van het Westfriese dialect wat aan te doen, vertelt Jaap Meester in het NH-zomerprogramma Ziel van de Regio.

De stichting heeft een groep met 50 schrijvers. In verschillende groepen maken ze rijmen, verhalen en liedjes. “Die lezen ze dan twee tot drie keer per maand voor aan elkaar, en dan wordt er op ‘skoten’ door collega’s of je wel een goed Westfries woord hebt gebuikt.” Ze lezen niet alleen aan elkaar voor, maar treden ook op om het dialect levend te houden.

Maar makkelijk is dat niet, want het Westfries wordt steeds minder gesproken in het dagelijks leven. “Het is wel een beetje aan de hand, dat het langzaam gaat verdwijnen. Maar wij willen ons dialect hoog blijven houden”, aldus Meester. 

Westfries voor beginners

Het dialect is voor buitenstaanders soms best goed te volgen. Om de basis te leren is het goed om te weten dat de g-klank in het Westfries vaak als een ‘k’ wordt uitgesproken. Zo is het geen school maar skoôl. En voltooid deelwoorden worden afgekort. Dus je bent niet ergens geweest, maar weest. 

Maar wist je dat warskippen Westfries is voor logeren? En als je dronken bent je eigenlijk moet zeggen: hij heeft een sneetje in z’n oor. Maar zelf vindt Jaap Meester ’thuishaalder’ het mooiste woord. “Er komen de laatste tijd bijvoorbeeld veel Oekraïense vluchtelingen naar Nederland. Als je die in huis haalt, te eten en een bed geeft, dan heb je een thuishaalder. Zelf hebben we adoptiekinderen uit Colombia. Dat benne niet oigen kinderen, maar thuishaalders.”

Onze presentator Koen vindt het toch best ingewikkeld dat Westfries. Maar dat geldt niet voor de Westfriezen zelf. “Het bekt ons beter”, zegt Jaap Meester. 

Van kermis tot zaadveredeling

In de rest van de uitzending van Ziel van de Regio bezoeken we het Stoommachine Museum in Medemblik, hebben we het over de Westfriese kermissen, maar ook de zaadveredelings-industrie in de regio die wereldwijd befaamd is. Zanger Sven Ross treedt op, en ook spreken we met de Hoornse stadsdichter Levi Noë. 

Gregory