Zijn naam doet misschien anders vermoeden, maar de veenmol is geen mol. Het monsterlijke sprinkhaanachtige insect teistert momenteel volkstuinhouders door de hele regio Amstelland. “Hoe je je best ook doet: je komt er niet vanaf”, weet Fons Bongers van de KNNV (vereniging voor veldbiologie).
De een na de ander klopt met een emmertje vol veenmollen bij het tuinhuisje van volleerd tuinder Rob Koolbergen (84) aan. Hij heeft al meer dan dertig jaar een volkstuin bij Tuinvereniging Nesserlaan in Amstelveen en is een van de mede-oprichters van de vereniging. Zes jaar geleden maakte hij kennis met een opvallend beestje. “Wat bijzonder”, dachten ze toen bij de vereniging.
Tekst loopt door onder de video
Plaag
“Hadden we maar niet gezegd dat we het leuk vonden, want nu zitten we met de gebakken peren. Ze hebben zich overal op de tuin verspreid en richten schade aan aan de jonge aanplant”, zegt Rob zuchtend. Het is inmiddels een plaag bij volkstuinders door de hele regio, blijkt uit een rondgang van NH Nieuws.
Toch is ook Robs fascinatie voor het beestje niet verdwenen, blijkt als hij een emmertje versgevangen veenmollen tevoorschijn haalt. Enthousiast haalt Rob er een exemplaar van zo’n zes centimeter lang uit. Hij houdt het beestje tussen twee vingers, terwijl hij uitlegt waar de naam vandaan komt. “Die voorpootjes, waar hij mee graaft, lijken op de pootjes van een mol.”
“Het zijn indrukwekkende klauwen”, vindt bioloog Fons. “Ze hebben iets weg van transformers met hun gepantserde lichaam”, lacht hij. Ook Fons heeft een haat-liefdeverhouding met de veenmol. Als bioloog vindt hij het dier prachtig, maar zijn eigen volkstuin in Ouderkerk aan de Amstel zit er vol mee. “Daar richten ze veel schade aan”, verzucht hij.
Tekst loopt door onder de foto
In het wild is het dier schaars, weet Fons. Dat is ook de reden dat hij een aantal jaar op de rode lijst van bedreigde diersoorten heeft gestaan. Inmiddels heeft de veenmol, die oorspronkelijk in een mengsel van zand en veen leefde, zijn redding ontdekt: de volkstuin. Hier kan het diertje letterlijk terecht voor zijn agv’tje (aardappel, groente en vlees). Hij haalt sappige insecten uit de bodem, neemt een hapje van de aardappels en smult van de wortels van jonge slaplanten.
Kippenvoer
De gangen die veenmollen graven liggen vlak onder de aarde. Zo kan het slimme beestje dus mooi alle plantjes afgaan. Dit is ook de sleutel tot succes bij het vangen van het insect. “Je legt een plank of steen neer en graaft daaronder een emmertje of ijsbekertje in”, legt Rob uit. “Daar vallen ze dan in.” En zo ving de tuinder dit jaar al honderden veenmollen.
Ook Fons gebruikt deze techniek. “En dan gooi ik ze over de sloot en hoop dat ze zich daar verder redden.” Rob gebruikt een wat minder vriendelijke methode om de beestjes uit de weg te ruimen, vertelt hij. En dan blijkt ook waarom iedereen zijn emmertje bij hem komt afgeven. “Ik durf het haast niet te zeggen, maar ik geef ze aan de kippen. Die zijn er gek op.”
