Site pictogram stil gehouden

Een nieuw RIVM-rapport over gezondheid in de IJmond: wat voegt het toe?

Bron

Het langverwachte en veelbesproken RIVM-rapport over gezondheid in de IJmond komt morgen uit. De druk op de provincie om het rapport, ondanks een andere planning, al voor het Tweede Kamerdebat over de toekomst van Tata Steel op 9 september te publiceren werd de afgelopen tijd steeds groter. Wat kunnen we verwachten van dit rapport, en wat voegt het toe aan wat we al weten?

Het RIVM-rapport is een vervolg op eerder onderzoek naar de grafietregens uit 2019 op het terrein van Tata Steel. Het wordt bovendien het zoveelste rapport dat de afgelopen jaren is geschreven over IJmondse volksgezondheid.

Die eerdere rapporten waren niet mals. Een onderzoek van de GGD toonde bijvoorbeeld aan dat longkanker zo’n 25 procent meer voorkomt in de IJmond dan gemiddeld in Nederland. Het RIVM concludeerde in een ander rapport dat IJmonders zelfs in vergelijking met andere industriegebieden vaker gezondheidsklachten hebben zoals hoesten, hartklachten en longkanker.

Veel nog niet aangetoond

Hoewel er al veel bekend is over gezondheidsproblemen en luchtvervuiling in de regio, is er ook veel nog niet wetenschappelijk aangetoond. Wat de onderzoeken namelijk niet kunnen zeggen, is welk deel van de gezondheidsklachten precies komt door uitstoot van Tata Steel, scheepvaart en wegverkeer of bijvoorbeeld door rookgedrag van inwoners van de IJmond afzonderlijk.

Met name een ander RIVM-rapport dat eind dit jaar zal verschijnen, moet meer duidelijkheid geven over de herkomst van schadelijke stoffen in de IJmond. Maar ook het onderzoek dat het RIVM morgen publiceert, zou daar al wel eens wat meer inzicht in kunnen geven.

Dit keer onderzocht het rijksinstituut (grof) stof die neerslaat in de IJmond. Dat is de laag zwarte stof die mensen dagelijks vinden op hun vensterbanken en deurklinken. Ze stelden de vragen: welke metalen en PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen: schadelijke stoffen, red.) zitten daar in en hoe schadelijk voor de gezondheid is dat?

De tekst loopt door onder de video.

Bij het bepalen van de dertig stofmonsterplekken voor het onderzoek heeft het RIVM volgens de website ‘rekening gehouden met de ligging ten opzichte van het industrieterrein van Tata Steel en Harsco’.

De zin maakt meteen duidelijk dat het RIVM niet bang is een kat een kat te noemen. Sceptici die bang zijn dat ook uit dit rapport de naam Tata geschrapt wordt, kunnen hiermee misschien worden gerustgesteld: het RIVM is geen GGD.

Onder vuur

Dat lag onder vuur omdat het op instructie van GGD-directeur Bert van de Velden de naam Tata Steel langzaamaan schrapte uit de verschillende conceptversies van een rapport over het voorkomen van kankergevallen in de IJmond.  

Overigens oordeelde Peter Heskes, de voormalig gemeentelijke ombudsman van Den Haag, vorige week dat het GGD-onderzoek integer verlopen is en het schrappen van de bedrijfsnaam slechts ‘niet handig’ was.

Omwonendenorganisaties hadden nog een andere zorg bij het morgen te verschijnen RIVM-rapport. Zij vonden het verdacht dat de naam Tata Steel het ene GGD-rapport verdween, en dat kort daarna een ander RIVM-rapport werd uitgesteld, waarin Tata ook weleens genoemd zou kunnen worden.

‘Slechts’ twee weken om het onderzoek te bestuderen

De provincie, samen met de IJmondgemeenten opdrachtgever van het onderzoek, veranderde de publicatiedatum namelijk van ‘voor de zomer’ naar ‘midden september’. Het RIVM verklaarde nog niet klaar te zijn met het onderzoek.

Wellicht mede door protesten van de omwonendenorganisaties besloot de provincie niet de maximaal toegestane tijd van vier weken te nemen om het onderzoek te bestuderen, maar ‘slechts’ ongeveer twee. 

Mobiele versie afsluiten