Stilgehouden.nl

De triomfantelijke klitten van de doeken van Christina Quarles

De triomfantelijke klitten van de doeken van Christina Quarles

Bron

CHICAGO — Als er een equivalent van maniërisme in de hedendaagse schilderkunst zou zijn, zou Christina Quarles de Pontormo van 2021 kunnen zijn. Ze verlengt, vervormt, verwringt en vilt de figuur. Haar schilderijen pronken met virtuositeit in de manier waarop 16e-eeuwse maniëristische schilders emotie vrolijk in kunstgrepen stopten in overdreven, bochtige, climax-altaarstukken.

De grootste tentoonstelling van de kunstenaar uit Los Angeles tot nu toe, momenteel in het Museum of Contemporary Art Chicago, presenteert 24 schilderijen in twee grote kamers, thematisch geordend met werken van één figuur, dan dubbel en vervolgens meerdere. De werkzaamheden dateren van 2017 tot 2020.

Installatieoverzicht, Christina Quarles, MCA Chicago, 2021 (© MCA Chicago; foto door Nathan Keay)

Quarles is queer, cisgender en heeft een lichte huidskleur, met een zwarte vader en een blanke moeder. Deze meervoudig gesitueerde details zijn het vermelden waard omdat de kunstenaar zegt dat haar schilderijen specifiek over geslacht en ras gaan. In een recent interview met Art News legde Quarles uit: "De basis van het werk is proberen te krijgen wat het is om in een geracialiseerd lichaam te zijn, om in een gendergerelateerd lichaam te zijn, om in een queer lichaam te zijn, echt om in elk lichaam en de verwarrende plaats die dat eigenlijk is met het kennen van jezelf.”

Als deze identifiers echt in de schilderijen voorkomen, zweven ze in gecodeerde talen. De schilderijen voelen aan alsof ze dubbelzinnig over de schilderkunst zelf gaan, waarbij de figuren een ondersteunende rol vervullen. De lichamen zijn gevormd met luchtige penseelstreken, patronen, oplossende wassingen die vullen en verslechteren, ledematen die niet altijd de vorming van echte voeten ondersteunen. Ze suggereert dat we complexe vloeibare wezens zijn die zich aanpassen aan onze omgeving. Grenzen lossen op terwijl Quarles de vaste binaire getallen van zwart/wit of mannelijk/vrouwelijk vermaalt en vervolgens definities van heelheid opnieuw samenstelt in een vlaag van talen. Net als een toren van Babel voor het maken van markeringen, kan een patroon of textuur enige associatieve resonantie hebben, maar vertaling is nooit verzekerd.

Christina Quarles, “Change Comin' Round Tha Bend (Right Round, Right Round)” (2019), acryl op canvas (© Christina Quarles met dank aan de kunstenaar, Regen Projects, Los Angeles en Pilar Corrias Gallery, Londen)

Quarles, die een bachelordiploma filosofie heeft in kritische rassentheorie van Hampshire College en een MFA van Yale MFA, begint haar schilderijen door spontaan markeringen te maken. Zodra ze een richting ziet, fotografeert ze het schilderij en gebruikt Adobe Illustrator om vlakken en patronen toe te voegen die als stencils kunnen worden afgedrukt. Deze mechanica zijn naadloos op het canvas.

Elk schilderij is samengesteld uit lichamen die elkaar intiem aanraken, uitrekken of seksueel verstrengelen via losse, langwerpige ledematen. De stemming is gespannen en moeilijk te ontcijferen. In "Tha Color of Tha Sky (Magic Hour)" (2017) flirten zalm en paars met gele en grijze gradiënten, doordrenkt met David Hockney-licht, maar het neerwaartse momentum van verzwakte ledematen en druppels trekt met zware materialiteit, doordringende geometrische vlakken of grenzen. De figuren blijven gezichtsloos, hoekig, afstandelijk: geen individuen maar ongeordende vormen die onhandig samensmelten met hun omgeving en zich in het beeldvlak persen. In "Peer Amid (Peered Amid)," (2019), draait een kleverige kubistische stapel van drie lichamen zich over een zwarte silhouetschaduw. Compressie, kracht en uitputting verstrengelen zich in een schilderachtig crescendo van fysieke gebaren. Als kijker benader je deze werken door te proberen een verhaal te ontcijferen, maar raak je onvermijdelijk afgeleid in oohing en aahing over de manier waarop Quarles perfecte opstaande lijnen maakt van acrylverf (haar), krassen in een golvend patroon, de kleur van een druppel verandert halverwege, lagen transparanten, zwepen een eenvoudige lijn in een klauwachtige hand, contouren maanvormige billen en veranderen borsten in stalactieten of kalebassen. De schilderijen komen het beste tot hun recht als ze doordrenkt zijn met een beetje speelsheid, zoals "Change Comin' Round Tha Bend (Right Round, Right Round)" (2019), met een werveling van lichamen verankerd door een voorgrond van kinderlijke madeliefjes.

Christina Quarles, “Peer Amid (Peered Amid)” (2019), acryl op canvas (© Christina Quarles; afbeelding met dank aan de kunstenaar, Regen Projects, Los Angeles, en Pilar Corrias Gallery, Londen)

De achterwand van de tentoonstelling is felroze geschilderd en bevat een van de weinige afwijkingen van de eisen van de vele (te veel) schilderijen. Hier ziet een rij kleine pentekeningen er in eerste instantie uit als schetsen voor toekomstige werken. Maar dan zie je de precisie, de controle weerspiegeld in de schilderijen van Quarles. In het midden van de grootste galerij bevinden zich drie vrijstaande panelen van 12 voet lang, bedekt met niet-uitgerekt canvas. Vernoemd naar de songtekst van Pilot uit 1974, "Never Believe It's Not so (Never Believe / It's Not So)" (2019), laat de installatie ons fysiek door het werk lopen.

Gefilterd door het afgelopen decennium van versterkte debatten over ras en geslacht, voelt het werk van Quarles als een soort hedendaags maniërisme of een verfijning van eerdere, meer directe identiteitskunst. Haar figuren drukken de uitputting en triomf uit van worstelende ideeën over ras, privileges, intimiteit en queer identiteit naar de oppervlakte. Het is veel om te bereiken.

Christina Quarles blijft tot 16 januari 2022 in het Museum of Contemporary Art, Chicago (220 E Chicago Ave, Chicago). De tentoonstelling werd samengesteld door Grace Deveney en Jack Schneider.

Gregory